บวกเลขแบบเห็นภาพ โดยใช้ Montessori Number Rod เป็นหนึ่งในวิธีการเรียนรู้คณิตศาสตร์แบบมอนเตสซอรี่ Montessori Number Rod หรือภาษาไทย อาจจะเรียกว่า แท่งไม้จำนวน พลองไม้จำนวน หรือแท่งจำนวน หลายๆ ท่านอาจจะเคยได้ยิน แต่ไม่รู้คืออะไร และจะนำมาสอนบวกเลขเด็กๆ ได้ยังไง ลองอ่านรายละเอียดด้านล่างดูค่ะ

มอนเตสซอรี่ (Montessori) คืออะไร

การเรียนรู้แบบ มอนเตสซอรี่ (Montessori) คือ การเรียนรู้แบบที่เน้นให้เด็กเป็นอิสระ โดยเรียนรู้จากสิ่งแวดล้อมรอบตัว การเรียนคณิตศาสตร์แบบดั้งเดิมทั่วไป ถือว่าเป็นการเรียนแบบนามธรรม เด็กจะเข้าใจได้ยาก ดังนั้น ดร.มาเรีย มอนเตสซอรี่ ซึ่งเป็นผู้คิดค้นแนวคิดการเรียนการสอนแบบมอนเตสซอรี่ จึงได้พยายามคิดวิธีที่จะสอนเด็กให้เข้าใจทีละขั้นตอนโดยการเริ่มจาก รูปธรรมก่อนเพื่อให้เด็กมองเห็นภาพ ทำให้เด็กเข้าใจได้มากขึ้น แล้วค่อยๆ ปรับไปสู่นามธรรม การที่จะใช้สื่อมอนเตสซอรี่บางชิ้นก็มีราคาที่สูง แต่บางอย่างเราสามารถประยุกต์ทำเองได้จากสิ่งของที่มีรอบตัว ลองดูวิธีทำสื่อมอนเตสซอรี่ได้ที่ DIY Montessori

Montessori Number Rod คืออะไร

คือสื่อหมวดคณิตศาสตร์ชิ้นแรกๆ ที่แนะนำให้เด็กรู้จัก เพื่อให้เด็กเรียนรู้เกี่ยวกับจำนวนตัวเลขแบบให้เห็นภาพ เป้าหมาย คือให้เด็กได้เรียนรู้จำนวนและชื่อของตัวเลข 1-10 ซึ่งตามหลักของมอนเตสซอรี่ดั้งเดิมจะทำจาก แท่งไม้ 10 แท่ง โดยแท่งที่สั้นที่สุดยาว 10 ซม. ทาสีแดง และแต่ละแท่งยาวเพิ่มขึ้น 10 ซม. แท่งที่ยาวที่สุดคือ 100 ซม. โดยจะทาสี แดงและน้ำเงินสลับกันไป เราสามารถทำเป็นสื่อ Montessori Number Rod ได้ง่ายๆ จากกระดาษลัง ดูวิธีทำได้ที่ Montessori Number Rod (DIY) จากกระดาษลัง

บวกเลขแบบเห็นภาพ โดยใช้ Montessori Number Rod (ผลลัพท์ไม่เกิน 10)

สิ่งที่ต้องเตรียม

1. Montessori Number Rod (ดูวิธีทำจากกระดาษลัง)
2. แผ่นตัวเลข 1-10 จำนวน 1 ชุด (สามารถทำง่ายๆ โดยการเขียนบนแผ่นกระดาษลัง)
3. เครื่องหมาย + และ เครื่องหมาย = จำนวน 2 ชุด (สามารถทำง่ายๆ โดยการเขียนบนแผ่นกระดาษลัง)

วิธีสอน บวกเลขแบบเห็นภาพ โดยใช้ Montessori Number Rod

1. เริ่มต้นจาก นำแท่งจำนวนทั้งหมด มาเรียงเป็นบันได โดยให้แท่งที่ยาวที่สุดอยู่บนสุด แท่งที่สั้นที่สุดอยู่ด้านล่างสุด และให้ทุกแท่งขึ้นต้นด้วยสีแดง (คือให้สีแดงอยู่ด้านซ้ายมือ) และวางในแนวเดียวกัน

2. หยิบแท่งจำนวนที่ต้องการบวกเลข ตามรูป จะเป็นแท่งจำนวน 2 และ 3 นำมาวางต่อกัน ที่บริเวณด้านล่าง

3. ให้เด็กหาแท่งที่ยาวเท่ากันกับสองแท่งที่ต่อกันไว้ ตามรูปคือ แท่งจำนวน 5 ซึ่งเด็กไม่ต้องนับก็สามารถหยิบแท่งคำตอบที่ถูกได้ โดยการมองขึ้นไปที่แท่งจำนวนทั้งหมดแล้วเปรียบเทียบความยาวของแท่งต่างๆ

4. เลื่อนแท่งจำนวนทั้ง 3 ออก วางเป็นแถวเดียวกัน ใส่เครื่องหมาย + และ เครื่องหมาย = จากนั้นอธิบายให้เด็กเข้าใจว่า เครื่องหมาย + คือการนำมารวมกัน เครื่องหมาย = คือ ค่าสองข้างต้องเท่ากัน ในที่นี้คือ ใส่ผลลัพท์ทางด้านขวา

5. ให้เด็กนับจำนวนของแต่ละแท่ง และนำแผ่นตัวเลขมาวางใต้แท่งจำนวน จากนั้นใส่เครื่องหมาย + และ เครื่องหมาย =

6. ตอนนี้เด็กจะมองเห็นภาพของการบวก และเข้าใจมากขึ้น ว่าการบวก คือการรวมกัน และได้ผลลัพท์ที่มีค่ามากขึ้น เมื่อได้คำตอบแล้ว ให้นำแท่งไม้กลับไปต่อเป็นบันไดแบบเดิม เพื่อเริ่มต้นใหม่ในตัวเลขอื่นๆ ถัดไป

บวกเลขให้ครบสิบ

เทคนิคการบวกเลขครบสิบ เป็นพื้นฐานที่ช่วยฝึกให้คิดเลขเร็ว มาสอนเด็กๆ ให้คุ้นเคยกับเลขที่รวมกันได้สิบ ซึ่งเราจะสอนโดยใช้วิธีคล้ายๆ กันกับการบวกเลขแบบง่ายๆ (ผลลัพท์ไม่เกิน 10) ที่ได้อธิบายไว้ด้านบนค่ะ วิธีนี้จะใช้กับเด็กที่เข้าใจการบวกแล้ว และสามารถนับจำนวนได้คล่องค่ะ

วิธีสอนบวกเลขครบสิบ

1. เริ่มต้นเหมือนกับการบวกเลขแบบง่าย โดยนำแท่งจำนวนทั้งหมด มาเรียงเป็นบันได ให้แท่งที่ยาวที่สุดอยู่บนสุด แท่งที่สั้นที่สุดอยู่ด้านล่างสุด และให้ทุกแท่งขึ้นต้นด้วยสีแดง (คือให้สีแดงอยู่ด้านซ้ายมือ) และวางในแนวเดียวกัน
2. เนื่องจากเราจะหาเลขที่รวมกันได้ 10 เราจึงนับแท่งจำนวน 10 มาวางไว้บริเวณด้านล่าง
3. หยิบแท่งไม้ 9 มาวางด้านล่าง เปรียบเทียบว่า แท่งที่ขาดหายไปเพื่อให้เท่ากับ 10 คืออะไร สามารถนับจากจำนวนที่ต่างกันได้เลยค่ะ
4. ได้คำตอบ แล้ว เขียนลงบนกระดาษ จากนั้นก็นำแท่งไม้ 9 กลับไปวางต่อเป็นบันไดเหมือนเดิม
5. หยิบแท่งไม้ 8 มาวางด้านล่าง เปรียบเทียบกับแท่ง 10 ได้คำตอบ แล้วนำกลับไปวางต่อเป็นบันไดเหมือนเดิม
6. ทำเหมือนเดิมกับตัวเลขอื่นๆ จนครบ

บทสรุป บวกเลขแบบเห็นภาพ

• การนำสื่อมอนเตสซอรี่มาสอนคณิตศาสตร์เด็ก เป็นการสอนแบบรูปธรรมไปสู่นามธรรม ทำให้เด็กเห็นเป็นภาพและเข้าใจมากยิ่งขึ้น
• Montessori Number Rod สามารถทำเองได้ง่ายๆ ด้วยกระดาษลัง แบ่งเป็นช่องแล้วทาสีแดง กับ สีน้ำเงิน สลับกันไป
• การเรียงแท่งจำนวนเป็นเหมือนบันได จะทำให้เด็กเห็นภาพว่า ตัวเลขแต่ละขั้นต่างกันอยู่ 1 จำนวน
• การนำแท่งจำนวนสองอัน มาวางต่อกัน คือการ รวมกัน คือ เครื่องหมาย +
• การหาแท่งจำนวนที่มีขนาดเท่ากับผลรวมนั้น ทำได้ง่ายโดยการมองเปรียบเทียบความยาวแต่ละแท่ง และแสดงด้วยเครื่องหมาย =
• การบวกครบสิบ เป็นหนึ่งในเทคนิค การคิดเลขเร็ว สามารถนำมาใช้สอนเด็ก ที่เข้าใจการบวกและนับเลขได้คล่องแล้ว

ตัวอย่างสื่อมอนเตสซอรี่ ที่ใช้ในการเรียนคณิตศาสตร์

Montessori Spindle Boxes

ใช้เรียนรู้จำนวนและชื่อของตัวเลข 0-9 โดยจะเด็กๆ จะใช้แท่งไม้ 1 แท่ง แทนจำนวน 1 หยิบใส่ลงในกล่องตามตัวเลขที่กำหนดไว้ เด็กจะได้รู้ด้วยว่า 0 คือค่าว่างเปล่า ไม่มีอะไร เราสามารถประยุกต์ใช้ของที่มีในบ้านมาใช้แทนสื่อตัวนี้ได้ โดยใช้กล่องนมแทนกล่อง และหลอดแทนแท่งไม้ สามารถดูวิธีทำได้ที่ Montessori Spindle Boxes (DIY) จากกล่องนมและหลอด

หมายเหตุ

** ผู้เขียนไม่ใช่คุณครูหรือผู้เชี่ยวชาญหลักสูตรมอนเตสซอรี เป็นแค่คุณแม่ที่ชื่นชอบแนวทางการเรียนการสอนแบบมอนเตสซอรีที่นำมาประยุกต์ให้เข้ากับเด็กที่บ้าน** สำหรับผู้ที่สนใจการนำเสนอสื่อ Number Rod มอนเตสซอรีแบบดั้งเดิม อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมที่ infomontessori.com

สามารถติดตามกิจกรรมเล่นกับลูก อีกมากมายได้ที่เฟสบุ๊ค Facebook ลูกเล่นเรียนรู้ ค่ะ